Produced by Sophia Canoni
Note: The tonic system has been changed from polytonic tomonotonic, the spelling of the book has not been changedotherwise. Words in italics are included in _.—
Σημείωση: Το τονικό σύστημα έχει αλλάξει από πολυτονικόσε μονοτονικό. Κατά τα άλλα έχει διατηρηθεί η ορθογραφίατου βιβλίου. Λέξεις με πλαγίους χαρακτήρες περικλείονταισε _.
Α'. — Εισαγωγή.
Είς των μεγάλων αυτοκρατόρων, εις τους οποίους τοχριστιανικόν Ελληνικόν κράτος του Βυζαντίου και αυτό τοχριστιανικόν έθνος των Ελλήνων οφείλει την επί αιώναςδύναμιν, το μεγαλείον, την δόξαν, εν μέρει δε και αυτήν τηνεθνικήν ύπαρξιν, είνε ο Ηράκλειος. Ο Ηράκλειος έζησε καιεβασίλευσεν εις χρόνους, κατά τους οποίους το έθνοςευρίσκετο εν μέσω μεγάλων περί ζωής και υπάρξεως κινδύνων.Εσώθη από των κινδύνων τούτων μόνον διά των μεγάλων καισπανίων αρετών, τας οποίας είχε και ως βασιλεύς και ωςάνθρωπος. Μεγαλοφυία στρατιωτική και πολιτική, ευσέβειαχριστιανική, φιλοπατρία, βαθεία συνείδησης των βασιλικώνκαθηκόντων και πιστή εκτέλεσις αυτών και τέλος η ανδρεία καιη γενναιότης ήσαν αι κυριώταται των αρετών τούτων. Και ειςαυτόν δε τον βασιλικόν θρόνον ανήλθεν ο Ηράκλειος καιεστερεώθη όχι κατά δικαίωμα γεννήσεως και κληρονομίας· διότιιδιώτης ων και πολίτης απλούς εν μέσω μεγάλων κινδύνωνέγεινε βασιλεύς, υπ' αυτού του λαού προχειρισθείς εις τηνυπερτάτην αρχήν, διά να σώση το κράτος, την πίστιν και τοέθνος. Και τα έσωσε διά μεγάλων, γενναίων και ενδόξωναγώνων. Ο Ηράκλειος εβασίλευσε κατά τον έβδομον μ. Χ. αιώνα,από 610 μέχρι 641 μ. Χ. Κατά τους χρόνους εκείνους, και ενγένει καθ' όλους τους χρόνους κατά τους οποίους υπήρχε τοΕλληνικόν χριστιανικόν κράτος του Βυζαντίου, τοιούτονπερίπου ήτο το πολίτευμα ή το πολιτειακόν σύνταγμά του, ώστεαπό της ηθικής ποιότητος και της ηθικής αξίας του εκάστοτεβασιλέως εξηρτάτο η ύπαρξις ή η καταστροφή, η ευτυχία ή ηδυστυχία, η δόξα ή η αδοξία του κράτους και του έθνους. Καιδιά τούτο το βασιλικόν αξίωμα ήτο πολύ σπουδαιότερον εις τοκράτος εκείνο παρά εις πολλά των σημερινών κρατών τηςΕυρώπης. Περισσοτέραν διά τούτο σημασίαν είχαν και τααφορώντα εις τας προσωπικάς αρετάς και κακίας των βασιλέων.
Δεν θα δυνηθώμεν να εννοήσωμεν καλώς την ιστορίαν τουΗρακλείου ούτε πώς, απλούς πολίτης αυτός, ανήλθεν εις τοναυτοκρατορικόν θρόνον, αν δεν είπωμεν πρώτον ολίγα τινά προςεξήγησιν του εξής: Ποία ήτο η θέσις και η σημασία τουαυτοκρατορικού αξιώματος εις το κράτος εκείνο, το οποίονονομάζεται συνήθως και από ημάς και από τους ΕυρωπαίουςΕλληνορωμαϊκόν, συνηθέστερον δε Βυζαντινόν.
Το Βυζαντινόν λεγόμενον κράτος είχε πολίτευμα κατ' ουσίανμοναρχικόν απόλυτον. Ο μονάρχης, ο καλούμενος βασιλεύς καιαυτοκράτωρ των Ρωμαίων, δεν ήτο μόνον υπέρτατος άρχων τηςπολιτείας, αλλ' ήτο και απόλυτος κύριος του κράτους, μόνοςνομοθέτης και υπέρτατος δικαστής. Αυτός είχε και τηνπραγματικήν υπερτάτην αρχηγίαν του στρατού και του στόλουκαι ανευθύνως και ανελέγκτως καθ' όλα εκυβέρνα τηνπολιτείαν. Μόνον εις την Εκκλησίαν δεν εξετείνετο η απόλυτοςαρχή του αυτοκράτορος· αλλά και εκεί ε